W bieżącym roku kalendarzowym przypada jubileusz 65-lecia polskiego zarządu w portach w Szczecinie i Świnoujściu.
Przedsiębiorstwo Państwowe – zarządzające obydwoma portami, którego prawnym spadkobiercą jest Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA powstało Decyzją Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z dniem 1 stycznia 1950. Odbudowa portu ze zniszczeń wojennych stała się jego priorytetowym zadaniem. Port wymagał bowiem natychmiastowych inwestycji. Już w listopadzie 1951 roku na pirsie węglowym w Zakładzie Przeładunków Masowych przekazano do eksploatacji taśmowiec do załadunku węgla. Była to jedna z najnowocześniejszych konstrukcji tego typu na owe czasy w Europie. Równolegle powstawała wywrotnica wagonów.
Ówczesna strategia gospodarcza państwa zakładała, że porty w Szczecinie i Świnoujściu będą specjalizować się w przeładunkach suchych towarów masowych. Drugi kierunek rozwoju wyznaczać miały realizowane w Szczecinie obroty tranzytowe.
Lata pięćdziesiąte ubiegłego wieku związane były ze zmianami administracyjnymi w portach. Wówczas funkcje związane z administracją portami przekazano szczecińskiemu Urzędowi Morskiemu, natomiast Zarząd Portu Szczecin miał realizować zadania eksploatacyjno-inwestycyjne.
Prawdziwym przełomem w historii obu portów był rok 1958, kiedy pogłębiono do głębokości 9,6 metra tor wodny łączący Świnoujście ze Szczecinem. Był to milowy krok na drodze rozwoju portów.
Z kolei początek lat sześćdziesiątych – to bardzo ważny czas w rozwoju portu w Świnoujściu. Wówczas dokonano przebudowy Bazy Odlichtunku Statków, z której powstała baza przeładunkowo-składowa importowanych towarów masowych. Nieco później, oddano do eksploatacji bazę węglową. W tym czasie Zarząd Portu Szczecin reaktywował przystań promową w Świnoujściu dla uruchamianej linii promowej Świnoujście-Ystad.
Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku upłynęły pod znakiem przemian polityczno-gospodarczych. Zmienił się także sposób postrzegania i rola polskich portów morskich.
W roku 1991 Zarząd Portu Szczecin-Świnoujście przekształcony został w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. W tym czasie rozpoczął się także proces wyłaniania z jednolitego dotychczas organizmu portowego, spółek przeładunkowych.
Na mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o portach i przystaniach morskich utworzono Zarząd Morskiego Portu Szczecin-Świnoujście SA. Później dokonano kolejnej zmiany nazwy podmiotu zarządzającego portami w Szczecinie i Świnoujściu na Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA. Pod tą nazwą firma funkcjonuje obecnie.
Dzisiaj Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA, to lider inwestycyjny w regionie. W latach 2007-2013 na inwestycje wydano kwotę przekraczającą 650 mln złotych. W ramach tej puli zmodernizowano w portach infrastrukturę drogową i kolejową, przy elewatorze „Ewa” w szczecińskim porcie zmodernizowano nabrzeże Zbożowe i wybudowano nowe nabrzeże Niemieckie, w Świnoujściu powstało kolejne szóste stanowisko promowe (nr 1), w porcie zewnętrznym w Świnoujściu wybudowano nabrzeże do rozładunku LNG. Na kolejne lata zaplanowano dalsze inwestycje na kwotę ponad 1,3 mld złotych.
Obecnie kluczowe dla dalszego rozwoju portu jest pogłębienie toru wodnego Szczecin-Świnoujście do głębokości 12,5 m, przebudowa infrastruktury kolejowej (CE-59 i E-59) oraz drogowej (S3) prowadzącej do portów w Szczecinie i Świnoujściu. Działania w tych obszarach są niezbędne dla zapewnienia naszym portom mocnego miejsca na wysoce konkurencyjnym rynku morskim.
Ciekawostka:
- Szczeciński port jest najstarszym nieprzerwanie działającym na Pomorzu organizmem gospodarczym. Materialnym dowodem tego jest pochodząca z VIII wieku łódź znaleziona u podnóża wzgórza zamkowego. Szczecin i port nierozerwalnie przez wieki budowały swoją wysoką pozycję gospodarczą.
- Mało znanym wątkiem w powojennych dziejach szczecińskiego portu jest fakt, że przez 12 lat Zarząd Portu w Szczecinie prowadził eksploatację portu w Kołobrzegu.